Μήνυση για ενδοοικογενειακή βία: Νομικές διαδικασίες και Δικαιώματα

Μήνυση για ενδοοικογενειακή βία: Νομικές διαδικασίες και Δικαιώματα
Υποβολή μήνυσης
Για την τέλεση των εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας το θύμα δικαιούται να υποβάλει μήνυση στην αρμόδια αρχή για τις αξιόποινες πράξεις που τελούνται σε βάρος του.
Εκτός από αυτόν που αδικήθηκε και οποιοσδήποτε άλλος έχει το δικαίωμα να καταγγείλει στην αρμόδια αρχή τις αξιόποινες πράξεις που διώκονται αυτεπαγγέλτως, τις οποίες πληροφορήθηκε με οποιονδήποτε τρόπο.
Η μήνυση υποβάλλεται είτε στην Αστυνομία είτε στην Εισαγγελία, μαζί με όλες τις διαθέσιμες αποδείξεις (φωτογραφίες, τυχόν καταγραφή προηγούμενου περιστατικού από την Αστυνομία κ.λπ).
Αίτημα για ιατροδικαστική εξέταση και έκδοση σχετικής έκθεσης
Το θύμα δικαιούται να ζητήσει ιατροδικαστική εξέταση και χορήγηση σχετικής έκθεσης, προκειμένου να αποδείξει την σωματική βλάβη – κάκωση. Σε περίπτωση που επιβάλλεται από τις περιστάσεις η εισαγωγή και η νοσηλεία του θύματος στο νοσοκομείο, δικαιούται να ζητήσει την χορήγηση των ιατρικών γνωματεύσεων και όλων των εξετάσεων.
Ποινική διαμεσολάβηση
Με το ν.3500/2006 καθιερώθηκε ο θεσμός της ποινικής διαμεσολάβησης και στα εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας. Πρόκειται ουσιαστικά για μια διαδικασία συμφιλίωσης μεταξύ του δράστη και του θύματος, η οποία ευνοεί την ικανοποίηση του θύματος.
Σύμφωνα με τα άρ.11, 12 και 13 του ν.3500/2006, προϋποθέσεις της ποινικής διαμεσολάβησης για τα εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας σε βαθμό πλημμελήματος είναι:
1) Η συμφωνία και των δύο μερών,
2) Η υποβολή ανεπιφύλακτης δήλωσης εκ μέρους του δράστη, ότι είναι πρόθυμος σωρευτικά:
- Να υποσχεθεί ότι δεν θα τελέσει στο μέλλον οποιαδήποτε πράξη ενδοοικογενειακής βίας (λόγος τιμής) και ότι, σε περίπτωση συνοίκησης, δέχεται να μείνει εκτός οικογενειακής κατοικίας για εύλογο χρονικό διάστημα, εάν το προτείνει το θύμα.
- Να παρακολουθήσει ειδικό συμβουλευτικό – θεραπευτικό πρόγραμμα ή πρόγραμμα απεξάρτησης για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας,
- Να άρει ή να αποκαταστήσει, εφόσον είναι δυνατόν, αμέσως τις συνέπειες που προκλήθηκαν από την πράξη και να καταβάλει εύλογη χρηματική ικανοποίηση στον παθόντα.
- Να προβεί σε κάθε άλλη ενέργεια αποκατάστασης ή μεταμέλειας που προτείνει το θύμα.
Αν το θύμα της ενδοοικογενειακής βίας είναι ανήλικος, η ποινική διαμεσολάβηση ενεργείται υπέρ αυτού και από κοινού από τον κατά τόπον αρμόδιο εισαγγελέα ανηλίκων και τον ασκούντα την επιμέλεια, εφόσον αυτός δεν είναι το ίδιο πρόσωπο με τον φερόμενο ως δράστη του εγκλήματος. Αν δεν υπάρξει ομοφωνία, η διαμεσολάβηση δεν είναι δυνατή.
Οι σχετικές με την ποινική διαμεσολάβηση διατάξεις δεν εφαρμόζονται, αν ο φερόμενος ως δράστης της πράξεως ενδοοικογενειακής βίας είναι επίτροπος, δικαστικός συμπαραστάτης ή ανάδοχος γονέας του ανηλίκου.
Συνέπειες της ποινικής διαμεσολάβησης
Από την στιγμή της εκκίνησης της διαδικασίας προβλέπονται ορισμένες έννομες συνέπειες, οι οποίες την διαφοροποιούν ουσιωδώς από την συνήθη ποινική διαδικασία. Συγκεκριμένα:
- Αναβολή της εκδίκασης της υπόθεσης κατά τις διατάξεις του 423 Κ.Π.Δ
- Σε περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος συμμορφωθεί προς τους όρους της ποινικής διαμεσολάβησης για χρονικό διάστημα 3 ετών τότε εξαλείφεται η ποινική αξίωση της πολιτείας.
- Κατά την διάρκεια της διαμεσολάβησης αναστέλλεται η παραγραφή του αδικήματος.
- Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκδίδεται διάταξη από το αρμόδιο Εισαγγελέα, η οποία καταχωρίζεται σε ειδική μερίδα στο ποινικό μητρώο. Από την έκδοση της διάταξης και για χρονικό διάστημα 3 ετών ο δράστης πρέπει να τηρεί τους όρους της ποινικής διαμεσολάβησης.
Επιβολή περιοριστικών όρων
Σε περίπτωση διαπράξεως εγκλήματος ενδοοικογενειακής βίας είναι δυνατόν, αν υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες κρίνεται απαραίτητο για την προστασία της σωματικής και ψυχικής υγείας του θύματος, να επιβληθούν από τον αρμόδιο ποινικό δικαστή στον κατηγορούμενο, και για όσο χρονικό διάστημα απαιτείται, περιοριστικοί όροι, όπως ιδίως η απομάκρυνσή του από την οικογενειακή κατοικία, η μετοίκησή του, η απαγόρευση να προσεγγίζει τους χώρους κατοικίας ή και εργασίας του θύματος, κατοικίες στενών συγγενών του, τα εκπαιδευτήρια των παιδιών και ξενώνες φιλοξενίας, η συμμετοχή του σε θεραπευτικά ή συμβουλευτικά προγράμματα ή προγράμματα απεξάρτησης.
Ο περιοριστικός όρος που έχει επιβληθεί, είναι δυνατόν να ανακληθεί, αντικατασταθεί ή τροποποιηθεί από το αρμόδιο δικαστικό όργανο που τον επέβαλε, με αίτηση αυτού στον οποίο επιβλήθηκε ή του θύματος, στην οποία αναφέρονται οι λόγοι για τους οποίους επιβάλλεται η ανάκληση, αντικατάσταση ή τροποποίησή του ή και αυτεπαγγέλτως αν εκλείψουν οι λόγοι επιβολής ή προκύψει λόγος αντικατάστασης του όρου.