Διαζύγιο με Αντιδικία: Διαδικασία και Δικαιώματα

Σε περίπτωση έλλειψης συμφωνίας μεταξύ των συζύγων, ο γάμος λύεται με διαζύγιο, που απαγγέλλεται με αμετάκλητη δικαστική απόφαση.

Άσκηση αγωγής και ανταγωγής ενώπιον του αρμόδιου Δικαστηρίου

Σύμφωνα με το άρθρο 1439 ΑΚ, ο καθένας  από τους συζύγους μπορεί να ζητήσει το διαζύγιο, ότανοι μεταξύ τους σχέσεις έχουν κλονισθεί τόσο ισχυρά, από λόγο που αφοράτο πρόσωπο του εναγομένου  ή  και  των  δυο  συζύγων,  ώστε  βάσιμα  η εξακολούθηση της έγγαμης σχέσης να είναι αφόρητη για τον ενάγοντα.

Με τη διάταξη αυτή καθιερώνεται ως λόγος διαζυγίου ο αντικειμενικός κλονισμός της έγγαμης σχέσης χωρίς να απαιτείται το στοιχείο της υπαιτιότητας για να δύναται να ζητηθεί το διαζύγιο.  Αντικείμενο δε της δίκης διαζυγίου είναι όχι η δικαστική διάγνωση του λόγου διαζυγίου που δικαιολογεί την απαγγελία του διαζυγίου, αλλά το διαπλαστικό αποτέλεσμα της λύσης του γάμου.

Εφόσον συντρέχουν οι νόμιμες, κατά τις διατάξεις του άρθρου 1439 Α.Κ., προϋποθέσεις για λύση του γάμου, καθένας από τους συζύγους μπορεί να ασκήσει αγωγή διαζυγίου, ο δε εναγόμενος με αυτή σύζυγος, επικαλούμενος άλλα, διαφορετικά της αγωγής, περιστατικά, που θεμελιώνουν λόγο διαζυγίου, μπορεί να ασκήσει ανταγωγή ή αυτοτελή αγωγή για λύση του ίδιου γάμου.

Ο ενάγων, για τη θεμελίωση και παραδοχή της αγωγής του με αντικείμενο τη λύση του γάμου του κατά το άρθρο 1439 παρ. 1 Α.Κ., θα πρέπει να επικαλεσθεί και αποδείξει ότι ο γάμος έχει κλονισθεί από ορισμένα γεγονότα που αναφέρονται στο πρόσωπο του εναγομένου ή και των δύο συζύγων και υπάρχει αιτιώδης σύνδεσμος ανάμεσα στα αντικειμενικώς πρόσφορα κλονιστικά της έγγαμης σχέσης γεγονότα και στον κλονισμό, ο οποίος είναι τόσο ισχυρός ώστε βάσιμα η εξακολούθηση της έγγαμης συμβίωσης έχει καταστεί για αυτόν αφόρητη.

Αν το κλονιστικό γεγονός αφορά και τους δύο συζύγους, το προς διάζευξη δικαίωμα γεννάται ανεξαρτήτως από τον ποιόν από τους δύο βαρύνει περισσότερο η ύπαρξη και η δημιουργία του ή από το αν υπάρχει υπαιτιότητα στο πρόσωπο του ενός μόνο.

Αν ο κλονιστικός λόγος συνδέεται αποκλειστικά με το πρόσωπο του ενάγοντος, δεν γεννάται υπέρ αυτού δικαίωμα διάζευξης με βάση την πιο πάνω διάταξη του άρθρου 1439 παρ.1 ΑΚ.

Κλονιστικά γεγονότα

Σύμφωνα με το άρ.1439 παρ.2 ΑΚ, οι κλονιστικοί λόγοι που μπορεί να συντρέχουν στο πρόσωπο του εναγομένου ή και των δύο συζύγων είναι

• Διγαμία
• Μοιχεία
• Εγκατάλειψη του ενάγοντος  
• Επιβουλή της ζωής του από τον εναγόμενο
• Άσκηση ενδοοικογενειακής βίας εναντίον του ενάγοντος

Αν ο ενάγων επικαλεστεί και αποδείξει τη βάση των τεκμηρίων αυτών, αποδεικνύει συγχρόνως ότι ο γάμος έχει κλονιστεί τόσο ισχυρά, ώστε να καθίσταται αφόρητη η εξακολούθηση της έγγαμης σχέσης.  

Διετής διάσταση  

Ακόμη, κατά το άρθρο 1439 παρ. 3 Α.Κ., εφόσον οι σύζυγοι βρίσκονται σε διάσταση συνεχώς από δύο τουλάχιστον χρόνια, ο κλονισμός τεκμαίρεται αμάχητα και το διαζύγιο μπορεί να ζητηθεί, έστω και αν ο λόγος του κλονισμού αφορά το πρόσωπο του ενάγοντος. Από τη διάταξη αυτή, προκύπτει ότι, εφόσον αποδειχθεί η διετής διάσταση, τεκμαίρεται αμάχητα ο κλονισμός των σχέσεων των συζύγων και το δικαστήριο προχωρεί στη λύση του γάμου.

Ειδικότερα, ως διάσταση, κατά την έννοια της διάταξης αυτής, νοείται εκείνη κατά την οποία οι σύζυγοι απομακρύνονται φυσικώς και ψυχικώς μεταξύ τους, με τη θέληση να μην έχουν πλέον κοινωνία βίου, ανεξάρτητα από το εάν η απομάκρυνση αυτή, ως πραγματικό γεγονός, είναι αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας του ενός από τους συζύγους ή και των δύο και ανεξάρτητα από το εάν διαμένουν στην ίδια κατοικία αλλά υπό καθεστώς χωρισμού από τραπέζης και κοίτης.

Δικαιώματα των συζύγων στη δίκη διαζυγίου

• Διατροφή
• Ρύθμιση επιμέλειας και επικοινωνίας ανηλίκων τέκνων
• Παραχώρηση της χρήσης της οικογενειακής στέγης
• Μετοίκηση