Αναγνώριση πατρότητας – Διαδικασίες και Συνέπειες

Η αναγνώριση τέκνου γεννημένου χωρίς γάμο των γονέων του γίνεται είτε εκούσια με δήλωση ενώπιον Συμβολαιογράφου είτε με δικαστική απόφαση κατόπιν άσκησης αγωγής.

Εκούσια αναγνώριση

Σύμφωνα με το άρθρο 1475 ΑΚ, ο πατέρας μπορεί να αναγνωρίσει ως δικό του το τέκνο που γεννήθηκε χωρίς γάμο, εφόσον συναινεί σ` αυτό και η μητέρα. Αν η μητέρα έχει πεθάνει ή δεν έχει δικαιοπρακτική ικανότητα, η αναγνώριση γίνεται με μόνη τη δήλωση του πατέρα. Αν ο πατέρας έχει πεθάνει ή δεν έχει δικαιοπρακτική ικανότητα, η αναγνώριση μπορεί να γίνει από τον παππού ή τη γιαγιά της πατρικής γραμμής. Αν το τέκνο έχει πεθάνει, η αναγνώριση ενεργεί υπέρ των τέκνων του.

Η συμβολαιογραφική συναίνεση του άνδρα σε τεχνητή γονιμοποίηση, επέχει θέση εκούσιας αναγνώρισης. Η αντίστοιχη συναίνεση της γυναίκας ισχύει και ως συναίνεσή της στην εκούσια αναγνώριση.

Η αναγνώριση από τον πατέρα  ή  τους  γονείς  του  γίνεται  με  δήλωση ενώπιον συμβολαιογράφου ή με διαθήκη. Η συναίνεση της μητέρας,  παρέχεται  με  δήλωση  ενώπιον συμβολαιογράφου.  Οι  δηλώσεις  της  αναγνώρισης  και  της  συναίνεσης γίνονται  αυτοπροσώπως  και  χωρίς  αίρεση  ή  προθεσμία.

Δικαστική αναγνώριση

Σύμφωνα με το άρθρο 1479 ΑΚ, η μητέρα έχει δικαίωμα να ζητήσει με αγωγή την αναγνώριση της πατρότητας του τέκνου της που γεννήθηκε χωρίς γάμο της με τον πατέρα του. Το ίδιο δικαίωμα έχει και το τέκνο. Όταν η μητέρα αρνείται να συναινέσει σε εκούσια αναγνώριση, δικαίωμα δικαστικής αναγνώρισης έχουν επίσης ο πατέρας και, στην περίπτωση που έχει πεθάνει, ο παππούς ή η γιαγιά της πατρικής γραμμής.

Αν διενεργηθεί τεχνητή γονιμοποίηση με γεννητικό υλικό τρίτου δότη, η δικαστική αναγνώριση της πατρότητας αποκλείεται, έστω και αν η ταυτότητά του είναι ή γίνει εκ των υστέρων γνωστή.

Η αγωγή της μητέρας ασκείται κατά του πατέρα ή των  κληρονόμων του.  Η  αγωγή  του τέκνου ασκείται κατά του γονέα που δεν έχει προβεί στην αναγκαία για την εκούσια αναγνώριση δήλωση ή κατά των  κληρονόμων του.  Η  αγωγή του πατέρα ή των γονέων του ασκείται κατά της μητέρας ή των κληρονόμων της.

Η πατρότητα τεκμαίρεται, αν  αποδειχθεί  ότι  αυτός,  για  τον οποίο  προβάλλεται ισχυρισμός ότι είναι πατέρας, είχε σαρκική συνάφεια με τη μητέρα κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης.  Το  τεκμήριο  δεν ισχύει, αν η αγωγή ασκείται από το τέκνο μετά την ενηλικίωσή του και ο πατέρας  πέθανε  πριν  από  το τέλος της αποδεικτικής διαδικασίας στον πρώτο βαθμό.

Το  δικαίωμα  της  μητέρας  να  ζητήσει  την  αναγνώριση   της πατρότητας  του  τέκνου της αποσβήνεται όταν περάσουν πέντε χρόνια από τον τοκετό. Το δικαίωμα του τέκνου αποσβήνεται,  ένα  έτος  μετά  την ενηλικίωσή  του,  και  το δικαίωμα του πατέρα ή των γονέων του δύο έτη αφότου αρνήθηκε τη συναίνεσή της η μητέρα. Αν η μητέρα ήταν έγγαμη κατά το κρίσιμο διάστημα της σύλληψης του τέκνου, η ως άνω προθεσμία αρχίζει αφότου γίνει αμετάκλητη η απόφαση που δέχεται την προσβολή της πατρότητας.

Αποτελέσματα

Σε περίπτωση αναγνώρισης, εκούσιας ή δικαστικής,  αν  ο  νόμοςδεν  ορίζει  διαφορετικά,  το  τέκνο  έχει  ως  προς  όλα  θέση τέκνου γεννημένου σε γάμο απέναντι στους δύο γονείς και τους συγγενείς τους.